DEDE KORKUT

Dede Korkut, bozkır hayatının geleneklerini çok iyi bilen, kabile teşkilatını koruyan efsanevi bir bilgedir. Dede Korkut, en eski destanlarından biri olan Dede Korkut Kitabı'ndaki hikâyelerin anlatıcısı ozanıdır.
Adı, tarihi kaynaklarda kimi zaman sadece ‘Korkut’, kimi zaman ‘Korkut Ata’ olarak geçer. Batı Türkçesinde ‘Dede Korkut’ olarak anılır. Velâyetnâme-i Hacı Bektâş-ı Velî'de, Oğuz padişahı Bayındır Han ve onun beylerbeyi Kazan ile birlikte anılmıştır.
Dede Korkut, Bayat boyundan olup Kara Hoca'nın oğludur. 295 yıl yaşamıştır. Oğuz boyunun 9. hükümdarı İnal Sır Yavkuy 10. hükümdar Kayı İnal Han ve ondan sonraki üç Oğuz hükümdarının müşavirliğini yapmış bir bilgedir. (Reşidüddin Câmiü't Tevârih)
Ebu'l Gazi Bahadır Han, Şecere-i Terakime adlı eserinde Dede Korkut’un Kayı boyundan olduğunu ve Abbasiler döneminde yaşadığını bildirir. Saltukname yazarı Ebül-Hayrı Rumi, Dede Korkut’un Osmanoğulları ile aynı soydan olduğunu söyledikten sonra bu soyun İshak peygamberin oğlu Ays nesline dayandığını yazar. Kazak ve Kırgız ozanlarının piri olarak tanınmaktadır. Bir söylenceye göre Kırgız ozanlarına kopuz çalmayı ve türkü söylemeyi öğretmiştir. Halk rivayetlerine göre aydın, berrak gözlü, bilge bir kişiliktir.