1957 yılında Elazığ'da doğdu. İlk, orta ve lise öğreniminden sonra 1957 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümüne girdi. İlgili Fakülteyi Yüksek Öğretmen Okulu adına okudu. 1979 Haziran ayında iyi derece ile mezun oldu. Yurdun değişik yerlerinde öğretmenlik ve eğitim yöneticiliği yaptı. 20 Ekim 1988 tarihinden itibaren Afyon Mehmet Akif Ersoy Lisesi Müdürlüğü görevini yürüttü. Öğretmenliği süresince edebiyat ve tarihle ilgilenen Hayrettin Barut özellikle Türklerin tarihi ve binlerce yıllık kültürel birikimimiz üzerine çeşitli araştırmalar ve derlemeler yaptı. Yaptığı araştırmalarla somutladığı, geçmişten gelen köklü kültürel birikimimizi yerel yönetici olarak Afyon insanına aktarmak ve Afyon'u 2000'li yılların gözde sanayi kenti yapmak amacıyla 11 Ocak 1999 tarihinde istifa ederek Milliyetçi Hareket Partisi'nden Belediye Başkanlığına adaylığını koydu. 18 Nisan genel ve yerel seçimleri sırasında Belediye Başkanlığına seçildi. Araştırmacı yazar olan Hayrettin Barut evli ve iki kız çocuğu babasıdır.
