ÜÇ KUŞAKTIR DEVAM EDEN ÇELİK TUHAFİYE

 GELENEKSEL ESNAFLIĞIN YAŞAYAN TEMSİLCİSİ SELİM ÇELİK

Çelik Tuhafiye, köklü bir esnaf geleneğini sürdüren ender işletmelerden biri olarak, Afyonkarahisar’ın tarihi Bedesten Çarşısı’nda hem geçmişin izlerini taşıyarak, hem de yeni nesil ticaret anlayışına ayak uydurarak hayatta kalmaya çalıştıkları belirten Selim Çelik, “Bundan önce de bir iki kuşağımız buradaymış bildiğim kadarıyla. Ama ben üç kuşağı gördüm. Üç kuşaktır da bu çarşının içerisindeyim. Halinden bizim işletmemiz üç kuşak devam ettiğinden dolayı sürekli gelişme gösteren bir işletmeyiz.” Dedi.

Afyonkarahisar’ın tarihi Bedesten Çarşısı'nda yer alan Çelik Tuhafiye, üç kuşaktır aynı dükkânda toptan eşya satışı yaparak geleneksel esnaflığı yaşatmaya devam ediyor. İlk olarak dedelerinin terzilik ve çıraklıkla başladığı bu ticari serüven, yıllar içinde aile mirası olarak devralınıp genişleyerek bugünkü halini aldı. Üç kuşak boyunca Bedesten Çarşısı’nda büyüyen işletme, zamanla çarşıya sığamayarak, Akmescit Mahallesi'ne taşındı. Ancak köklü geleneği devam ettiren işletme sahibi Selim Çelik, hala Bedesten Çarşısı'nda da hizmet vermeye devam ediyor.

DEĞİŞEN İHTİYAÇLAR, GENİŞLEYEN ÜRÜN YELPAZESİ

Çelik Tuhafiyenin işletme sahibi Selim Çelik, dükkânın yıllar içinde müşterilerin talepleri doğrultusunda şekillendiğini belirtiyor. İlk zamanlar terzi malzemeleri üzerine yoğunlaşan işletme, gelen taleplerle ürün yelpazesini genişletti. Dikiş malzemelerinden ipliğe, mandaldan çamaşır kurutmalıklarına kadar çeşitli ev, kırtasiye, hediyelik eşya ve tuhafiye ürünlerini satışa sunmaya devam ediyor. Çelik, “Müşteri bizi şekillendirdi” diyerek, arz-talep dengesiyle dükkânlarının sürekli geliştiğini ifade ederek, “Babam, dükkânın başına yavaş yavaş geçmeye başladı ve terzi malzemesi satmaya başladı. Terzi malzemeleri arasında neler var? Öncelikle, müşteriler makas istiyor, biz de makas getiriyoruz. Daha sonra, dikiş sökücü talebi geliyor, o da ekleniyor. Dikiş sökücüyü kullanan bazı müşterilerimiz, tığ ve dantel ipliği de istiyor; bunları da getirmeye başlıyoruz. İplik satışından sonra, dantel ipliği ve tığ kullanarak yapılan işlerle devam ettik. Zamanla fermuarlar, dikiş yüzükleri ve dikiş setleri gibi ürünler de ekleniyor. Sonrasında, kadınlar mandal talep etmeye başladı. Biz de mandal getirmeye başladık; bu, hırdavat işine giriyor, tuhafiyeye değil. Mandalları gören müşteriler çamaşır ipi istemeye başladı, bu yüzden çamaşır ipi de satmaya başladık. Çamaşır ipi satışına başlayanlar, balkon kurutmalığı istemeye başladı, biz de bu ürünü ekledik.” Dedi.

TOPTAN TİCARETİN ZORLUKLARI VE EKONOMİK SIKINTILAR

Toptan ticaretin zorluklarına değinen Çelik, özellikle ekonomik dalgalanmaların işlerini olumsuz etkilediğini vurguluyor. Enflasyon ve piyasalardaki istikrarsızlık, işletmenin büyümesini zorlaştırırken, özellikle babasının vefatı sonrası yaşadığı süreçte döviz kuru dalgalanmaları nedeniyle büyük zararlar gördüğünü belirten Çelik, “Toptan ticaretin zorlukları, aslında ticaretin genel zorluklarıyla paralel bir şekilde gelişiyor. Enflasyon bizim için büyük bir sorun oluşturuyor ve piyasanın istikrarsız olması da ciddi sıkıntılara yol açıyor. Alım gücümüzün düşmesi, ticaretimizi zorlaştırıyor. Özellikle iki, yıl önce zor bir dönem geçirdim. Babam vefat etti ve aileyi ayakta tutmaya çalışırken, bir de doların ani yükselmesiyle karşılaştım. Babamın vefat ettiği dönemde dolar 7 liraydı, ama 40 gün içinde 18 liraya çıkmıştı. Bu süreçte sattığım malları yerine koymakta zorlandım, bu yüzden zarar ettim ve işletmem küçüldü. Babamdan devraldığım gibi işletmeyi sürdüremedim. Dükkânın stokunu ayakta tutmaya çalışırken enflasyondan büyük zarar gördüm. Pandemi döneminde dükkânım kapalıydı ama bu kadar etkilenmemiştim.” Şeklinde konuştu.

GELENEKTEN GELECEĞE: TİCARETİN ŞEKİL DEĞİŞTİREN YÜZÜ

Çelik Tuhafiye, kuşaklar boyunca ticarette yaşanan değişimlere ayak uydurmayı başaran bir işletme olarak öne çıkıyor. İşletme Sahibi Çelik, geçmişte el işi malzemeleri yoğun talep görürken, bugün hobi malzemeleri daha çok tercih edildiğini belirtti. Özellikle pandemi döneminde insanların evde vakit geçirirken hobi ürünlerine yönelmesi, işletmenin de bu alanda ürün çeşitliliğini artırmasına olanak sağladığını söyleyen Çelik, “El işi yapan nesil, benden önceki nesildi. O nesil babamı emekli etti. Ancak beni emekli edecek nesil bu tür işlerle ilgilenmiyor. Biz de bu değişimle birlikte tuhafiyecilik sektöründe şekil değiştirdik. Şu anda en çok hobi malzemeleri satıyoruz. Kasnak, etamin ipi gibi ürünler satıyoruz ve işleme yapan müşterilere hitap ediyoruz. Önceden bu ürünler çeyizlik değilken, şimdi böyle bir talep var. Yani, aslında günümüze uyum sağlıyoruz. Pandemi döneminde herkes punç yapmaya, etamin işlemeye başladı. Biz de bu taleplere uygun olarak punç ve etamin gibi ürünleri stoklarımıza ekledik ve bu yönde şekillendik.” İfadelerine yer verdi.

“ESNAFLIK DÜZENİ, ESNAFLIK ANLAYIŞI YA DA AHİLİK SİSTEMİ BOZULDU”

Geleneksel esnaflığın günümüzde zor durumda olduğunu belirten Çelik, eski esnaf düzeninin bozulduğunu ve yeni nesil esnaflık anlayışının farklılaştığını dile getirdi. Eskiden sabah erken saatlerde açılan dükkânların artık daha geç açıldığını ve ticari bereketin kaybolduğunu ifade eden Çelik, “Esnaflık düzeni, esnaflık anlayışı ya da ahilik sistemi bozuldu. Esnaf düzeni yok. Biz sabahtan yedi, yedi buçuk olduğu zaman dükkânımıza gelirdik. Herkes kapısının önünü süpürürdü, öbek öbek toplardı. Temizlikçi, belediyenin görevli arkadaşlar da gelir, o öbek tozları topla kutusuna. Gider çöp tenekesini atardı. O sistem kalktı mesela. Artık esnaf sabah 9-10 gibi açıyor dükkânını. Bu sabah bereketi kalktı. Akşamları çok erken kapatıyorlar. Bir de yaşlanıp da hala işi bırakmayan amcalarımız var dükkânda. Çok erken kapatıyorlar.” Dedi.

>>ÖZEL HABER