İnşaat Sektörü: Mayıs 2024'te Büyüme, Avrupa'da Daralma ve Yurt Dışında Yeni Projeler

İstanbul – Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından yayımlanan Aylık Sektör Raporu’nun temmuz sonuçları, inşaat malzemesi sanayisindeki son gelişmeleri ve Avrupa pazarındaki değişimleri ortaya koydu.

Mayıs ayında inşaat malzemesi sanayi üretimi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,5 büyüme gösterdi. Ancak, Avrupa pazarındaki gelişmeler Türkiye’nin ihracatını etkileyen önemli faktörler arasında yer alıyor.

Mayıs 2024'te İnşaat Malzemesi Sanayi Üretimi Yüzde 2,5 Artış Gösterdi

Türkiye İMSAD raporuna göre, mayıs ayında inşaat malzemesi sanayi üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,5 artış gösterdi. Nisan ayında yaşanan yüzde 0,4'lük azalma, çalışma gün sayısının normale dönmesiyle telafi edildi. 2024 yılının ocak-mayıs döneminde ise, 13 alt sektörde üretim artarken, 9 alt sektörde azalma gözlemlendi. Özellikle hazır beton ve inşaat camları üretimi sırasıyla yüzde 22,0 ve yüzde 20,5 artış kaydetti. Çimento üretimi yüzde 18,3 ve demir çelik çubuk ve profil üretimi yüzde 16,2 büyüdü. Ancak, seramik ürünleri üretiminde, seramik kaplama malzemeleri ve seramik sağlık gereçlerinde sırasıyla yüzde 20,1 ve yüzde 22,8'lik düşüşler yaşandı.

Avrupa İnşaat Sektöründe Daralma

Rapor, Avrupa'nın en önemli inşaat malzemeleri pazarlarından biri olduğunu vurgularken, Avrupa'daki inşaat sektörünün 2023 yılında yavaşlamaya başladığı ve 2024 yılında daralma sürecine girdiğini belirtti. Sıkı para politikaları ve Rusya-Ukrayna Savaşı'nın yarattığı baskılar, Avrupa’da inşaat sektöründe daralmaya neden oldu. Almanya, İspanya, İtalya, Fransa, Hollanda, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, İsveç, Finlandiya, Belçika ve Romanya gibi ülkelerde inşaat harcamaları, 2024 yılında zayıfladı veya daralma yaşadı.

Yurt Dışında 2024'te 82 Proje Alındı

Türkiye’nin yurt dışı müteahhitlik işlerinde dalgalanmalar yaşandığı belirtilen raporda, 2020 yılında salgın nedeniyle önemli bir gerileme yaşandığı, 2021’de toparlanma görüldüğü, 2022’de ise Rusya-Ukrayna Savaşı'nın etkileriyle yavaşlama yaşandığı ifade edildi. 2023 yılının ilk yarısında 112 proje üstlenilirken, 2024 yılının ilk yarısında yurt dışında 7,57 milyar dolar tutarında 82 proje alındı. Yerel seçimler sonrası mevcut inşaat işleri seviyesinde yaşanan artış, temmuz ayında 2,1 puan azaldı. Yeni inşaat siparişleri endeksi ise, nisan ve mayıs aylarında sınırlı artış gösterirken, temmuz ayında 0,8 puan geriledi.

Türkiye’nin Konut İhtiyacı ve Yeni Konut Satışları

Raporda, Türkiye’nin kentsel dönüşüm dahil yıllık 750 bin adet yeni konuta ihtiyaç duyduğu vurgulandı. Salgın döneminde kredi destekleri ile yeni konut satışları artış gösterirken, son iki yılda bu satışların durağanlaştığı belirtildi. 2024 yılının ilk yarısında sıkı para politikaları ve yüksek faizlerin satışlarda sınırlayıcı etki gösterdiği ifade edildi.

Güven Endeksi Temmuz'da Azaldı; Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği Yayınlandı

İstanbul – Temmuz ayında hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinde güven endekslerinde gözle görülür bir azalma yaşandı. Bu gelişmelerin ardından, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği, Resmi Gazete'de yayımlandı. Yeni tebliğ ile emlak vergisine esas olan bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri belirlenmiş oldu.

Güven Endeksi Temmuz'da Geriledi

Temmuz ayında Türkiye'nin hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinde güven endeksi düşüş gösterdi. Bu azalma, sektörel belirsizlikler ve ekonomik koşullardaki değişimlerin etkisi olarak değerlendiriliyor. Özellikle inşaat sektöründeki güven endeksindeki azalma, sektördeki genel durumu yansıtmakta ve yatırımcıların sektöre olan bakış açılarını etkiliyor.

Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Resmi Gazete'de yayımlanan Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği, 2024 yılı için bina metrekare normal inşaat maliyet bedellerini belirliyor. Yeni tebliğde, mesken binaları için belirlenen asgari ve azami maliyet sınırları aşağıdaki gibi düzenlenmiştir:

Lüks İnşaatlar: 7.740,78 TL ile 16.967,51 TL

Birinci Sınıf İnşaatlar: 3.266,73 TL ile 11.346,71 TL

İkinci Sınıf İnşaatlar: 2.301,27 TL ile 7.687,59 TL

Üçüncü Sınıf İnşaatlar: 777,35 TL ile 5.235,86 TL

Basit İnşaatlar: 369,88 TL ile 2.361,32 TL

Tebliğ ayrıca, fabrika, otel, hastane, sinema, banka, okul ve havuz gibi çeşitli bina türlerinin metrekare normal inşaat maliyet bedellerini de yeniden düzenlemiştir.

Bakan Kurum, "Yarısı Bizden Kampanyası"na ilişkin merak edilen 15 sorunun

yanıtını paylaştı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Her bir vatandaşımızı sağlıksız konutlardan çıkarana kadar bize durmak yok. İstanbul'da Yarısı Bizden'de yeni dönemi başlattık." ifadelerini kullandı.

Kampanyaya ilişkin merak edilen 15 soru ve yanıtları şöyle:

1. Yarısı Bizden Kampanyası'ndan faydalanmak için e-Devlet başvurusu şart mı?

- Yeni dönemde e-Devlet başvurusuna gerek yok.

2.  Kampanyadan kimler faydalanabilir?

- İstanbul'daki riskli yapı sahiplerinin tümü kampanyaya başvurabilir.

3. Ev ya da iş yerimin riskli olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?

- Bakanlığa bağlı lisanslı kuruluşlara karot örneği aldırarak, yapının risk durumu tespit edilebilir.

4. Riskli yapı olduğunu tespit ettirdikten sonra ev veya iş yerini dönüştürmek için ilk olarak nereye başvurmak gerekiyor?

- Riskli yapı, hak sahiplerinin ortak kararla belirleyecekleri bir yükleniciyle imzalayacakları sözleşme ile projelendirme ve yapı ruhsatı işlemleri tamamlanır. Ardından kuracakları kat irtifakı (hisse sahiplerinin paylarının tespiti) işlemlerinden sonra "Yarısı Bizden" desteği için ilçe belediyelerine başvuru yapılır.

5. Yarısı Bizden için proje ön şartları nelerdir?

- Yeni projedeki yapı (otopark ve sığınak hariç), eski yapının bir buçuk katı büyüklüğünü geçmemeli. 1 Nisan 2023'ten sonra hazırlanmış ruhsat projeleriyle bu kampanyadan faydalanılabilir.

6. Hak sahipleri sözleşmeyi ne zaman ve kiminle imzalayacak?

- İlçe belediyesince hak sahibi tespiti tamamlanmış riskli yapılar için Bakanlığın oluşturacağı randevu tarihinde Bakanlık ile hibe taahhütnamesi ve kredi sözleşmesi imzalanır.

7. Her konut veya iş yeri için ne kadar hibe ve kredi ödenecek?

- Hak sahibinin bir konutu için 700 bin lira hibe ve 700 bin lira kredi, diğer her bir konutu için 1 milyon 400 bin lira kredi verilecek. Hak sahibinin bir dükkanı için 350 bin lira hibe ve 350 bin lira kredi, diğer her bir dükkanı için ise 700 bin lira kredi desteği sağlanacak.

8. Bakanlık Yarısı Bizden ödemesini hak sahibine mi, yükleniciye mi yapacak?

- Ödemeler hak sahipleri adına yükleniciye yapılacak.

9. Ödeme ne zaman ve nasıl yapılacak?

- İlk ödeme iş başlayınca yüzde 30 oranında yapılacak. Ardından inşaatın devam etme süreci incelenerek taşıyıcı sistemin bitiminde yüzde 30, yapı sıvaya kadar hazır duruma getirildiğinde yüzde 30 oranında ödeme yapılacak. Son aşamada ise yapı kullanım izin belgesi alındığında yüzde 10 oranında ödeme yapılacak.

Satılık Konut Fiyatlarında Artış Hızı Pandemi Öncesi Seviyelere Döndü

Türkiye – Endeksa'nın güncel konut değer raporuna göre, satılık konut piyasasında fiyat artışları nominal olarak devam etse de, artış hızında belirgin bir yavaşlama gözlemleniyor. İşte rapordan öne çıkan başlıca veriler:

Yıllık Artış: Satılık konut fiyatları bir yıl içinde nominal olarak %36 artış gösterdi. Ancak reel fiyat değişimlerine (enflasyondan arındırılmış) bakıldığında, yıllık artış %18 olarak kaydedildi. Son bir ayda nominal artış sadece %0.05 oldu. Reel fiyatlarda ise geçen ay %2'lik bir düşüş görüldü.

Ortalama Fiyatlar: Temmuz ayı itibarıyla Türkiye genelinde ortalama konut metrekare satış fiyatı 26.484 TL/m², ortalama konut fiyatı ise 3.442.920 TL olarak gerçekleşti. Ortalama bir konut yatırımının geri dönüş süresi ise 13 yıl oldu.

4 Büyük İl'de Fiyat Değişimleri

Ankara ve İzmir: En yüksek nominal değer artışı %38 ile Ankara ve İzmir'de yaşandı. Ancak reel değerler bu iki şehirde %17 oranında azaldı.

Ankara: Ortalama konut metrekare satış fiyatı 21.806 TL/m², ortalama konut fiyatı ise 2,8 milyon TL.

İzmir: Ortalama konut metrekare satış fiyatı 34.905 TL/m², ortalama konut fiyatı ise 4,4 milyon TL.

İstanbul: Yıllık nominal değer artışı %37, ancak reel değerlere bakıldığında %18'lik bir düşüş görüldü.

Ortalama konut metrekare satış fiyatı 40.262 TL/m², ortalama konut fiyatı ise 4,6 milyon TL.

Antalya: Yıllık değer artışı %24 seviyesinde, enflasyondan arındırılmış rakamlarla artış hızında %26 oranında azalma yaşandı.

Ortalama konut metrekare satış fiyatı 35.461 TL/m², ortalama konut fiyatı ise 4,1 milyon TL.

Kiralık Konut Pazarında Gelişmeler

Kira Artışları: Yüzde 25 kira düzenlemesinin ardından, temmuz ayında sıfır kiralamalardaki artış %47 ile sınırlı kaldı. Kiralardaki yıllık artış enflasyondan arındırıldığında ise %12'lik bir azalma gösterdi.

En Düşük Kira Artışı: Antalya'da en düşük kira artışı %23 olarak kaydedildi. Enflasyondan arındırıldığında ise Antalya'da kira fiyatları %26 düştü.

Bu veriler, konut ve kira piyasasında artış hızındaki değişiklikleri ve sektördeki genel trendleri anlamak için önemli ipuçları sunuyor.