Emevi Devleti’nin zuhuruyla başlayan hilâfetin saltanata inkılâbı ile alâkalı olarak saltanat düşüncesi ve bu düşünceye karşı yapılan mücadelelerle ilgili bir örnek vermek istiyoruz. Kendi devlet idaresinin ardından yerine oğlu Yezid’i getirerek veliahtlık müessesini oluşturmak isteyen Muaviye, oğluna biat edilmesini sağlamak için Medine’ye biat çağrısına gider ve orada bir hadiseyle karşılaşır, bu hadiseyi alıntı yaptığımız kitaptan aynen paylaşalım: “…Medine’ye varan Hz. Muaviye hepsini huzuruna getirerek, onlardan Yezid için biat istedi. Biat etmeyenler adına konuşan Hz. Abdullah b. Zübeyir, Hz. Muaviye’ye şöyle dedi: “Sana, üç şıktan birini seçmeni teklif ediyoruz: 1. Resulullah’ın (asm) yaptığı gibi bu meseleyi çözmek, 2. Ebû Bekir gibi hareket etmek, 3. Yahut Ömer gibi davranmak.” Bunun üzerine Hz. Muaviye: “ Onlar ne yaptılar?” diye sorunca, Hz. İbn Zübeyr; “Resulullah (asm) vefat ettiğinde hiç kimseyi seçmedi, Müslümanlar da Ebu Bekir’i seçtiler!” dedi. Hz. Muaviye şöyle cevap verdi: “Aranızda Ebu Bekir gibi olanı yok ve ben de fitneden korkuyorum!” Onlar da: “Doğru söyledin, o halde Ebû Bekir gibi hareket et. O Kureyş’ten öyle birini seçti ki, hem dengi yoktu; hem de bu seçtiği kişi ailesinden biri değildi! İstersen de Ömer gibi yap. O, bu işi altı kişilik bir Şûrâ’ya havale etti ki, aralarında ne oğlu, ne de ailesinden birisi vardı”. Bu tekliflere karşı Hz. Muaviye: “Başka bir diyeceğiniz var mı?” diye sorup, onlar da “hayır” diye cevap verince, Hz. Muaviye şöyle devam etti: “Allah’a yemin ederim ki, bu konuda, bana karşı hanginiz bir söz söyleyecek olursa, size verilecek cevaptan önce, kılıçlar kellelerinizi uçuracak!” ( Prof. Dr İhsan Süreyya Sırma, 1991:31)
İdare sisteminin saltana dönüşmesinin İslâmiyet’e olan zararlarını ve cinayetlerini görerek hareket eden bir kısım Müslümanlar bugünkü manada bakacak olursak demokrasi lehinde hizmet etmişlerdir. Meşveret, şûrâ ve demokrasiye alâka ve muhabbet göstermişlerdir. Buradan anlaşıldığı üzere saltanat sistemi İslamiyet’in kesinlikle onaylamadığı bir yönetim anlayışıdır. Babadan oğula geçen sistem açık bir şekilde reddedilmiştir.