29 EKİM 1923 GÜNÜ CUMHURİYET YÖNETİMİNİN KABUL EDİLMESİ
VE ATATÜRK'ÜN TÜRKİYE CUMHURİYETİ CUMHURBAŞKANLIĞINA SEÇİLMESİ
"Efendiler! 28/29 Ekim gecesi hazırladığım yasa taslağını öğleden sonra saat bir buçukta Parti Genel Kurulunda bir konuşma yaparak önerimi sundum?" "Önerim hemen Partide ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde görüşülerek Yaşasın Cumhuriyet sesleri arasında kabul edildi"
"Ondan sonra Cumhurbaşkanı seçilmesi için Meclis'te oylama yapıldı. Toplanan oyların sonucunu başkanlık kürsüsünde oturan İsmet Bey (İsmet İnönü Paça) Genel Kurul'a şekilde bildirdi:
Türkiye Cumhurbaşkanlığı için yapılan oylamaya yüz elli sekiz üye oy birliği ile Ankara Milletvekili Mustafa Kemal Paşa Hazretleri'ni seçmişlerdir.”
“Efendiler, seçimin hemen arkasından Meclis'te yaptığını konuşmayı tutanaklarda okumuşsunuzdur. Ancak tarihsel bir anının canlandırılması için, izin verirseniz, O konuşmamı burada aynen Tekrar edeyim: "Saygı değer arkadaşlar, önemli ve dünya çapında olağan üstü olaylar karşısında, saygıdeğer ulusumuzun gerçek uyanıklığını ve bilincini (gösterir) değerli bir belge olan Anayasa'nın bazı maddelerini açıklığa kavuşturmak için kurulmuş olan özel komisyon tarafından yüksek kurulunuza önerilen yasa tasarısının kabulü dolayısıyla, Türkiye Devleti'nin zaten bütün dünyaca bilinen, bilin mesi gereken niteliği, uluslararasında belli adıyla adlandırıldı. Bunun doğal bir gereği gereği olmak üzere bugüne kadar doğrudan doğruya Meclis Başkanlığı’nda bulundurduğunuz arkadaşınıza yaptırdığınız bu görevi, Cumhurbaşkanı unvanıyla yine aynı arkadaşınıza veriyorsunuz. Bundan dolayı şimdiye kadar hakkımda gösterdiğiniz sevgi, içtenlik ve güveni bir defa daha göstermekle, yüksek değerbilirliğinizi kanıtlamış oluyorsunuz. Bundan dolayı yüce kurulunuza gönlümün bütün içtenliğiyle teşekkürlerimi sunarım.”
"Efendiler! Yüzyıllardan beri doğuda mağdur ve mazlum olan ulusumuz, Türk ulusu, gerçekte soydan sahip bulunduğu yüksek yeteneklerden yoksun sanılıyordu."
“Son yıllarda ulusumuzun fiilen gösterdiği yetenek, eğilim ve kavrayış kendi hakkında kötü düşünenlerin ne kadar aymaz ve ne kadar gerçeği görmekten uzak, görünüşe aldanan insanlar olduğunu çok güzel kanıtladı. Ulusumuz kendisinde mevcut nitelikleri ve değeri hükümetin yeni adıyla, uygarlık dünyasına çok daha kolaylıkla gösterebilecektir. Türkiye Cumhuriyeti, dünya devletleri arasında tuttuğu yere yaraşır olduğunu eserleriyle kanıtlayacaktır”
"Arkadaşlar! Bu yüce kurumu yaratan Türk Ulusu'nun Son dört yıl içinde kazandığı zafer, bundan sonrada birkaç misli olmak üzere kendisini gösterecektir. Acizane ben kazandığım bu güven ve inana yaraşır olmak için, çok önemli gördüğüm bir noktadaki ihtiyacı arz etmek zorunluluğundayım. O ihtiyaç, yüce kurulunuzun şahsıma karşı gösterdiği sevgi, güven ve desteğin devamıdır. Ancak bu sayede ve ALLAH'IN yardımıyla, bana verdiğiniz ve vereceğiniz görevleri en iyi şekilde yapabileceğimi umut ediyorum.
"Her zaman sayın arkadaşlarımın ellerine çok içten ve bir şekilde yapışarak kendimi onların şahıslarından bir an bile uzak görmeyerek çalışacağım. Daima ulusun sevgi ve güvenine dayanarak hep birlikte ileri gideceğiz. TÜRKİYE CUMHURIYETI MUTLU, BAŞARILI VE MUZAFFER OLACAKTIR.”
"Efendiler, Meclis'ce Cumhuriyet, kararı 29/30 Ekim 1923, gecesi saat: 8-30’da verildi. On beş dakika sonra yani 8.45'te Cumhurbaşkanı seçildi. Durum aynı gece bütün ülkeye bildirildi ve her tarafta gece yarısından sonra yüz bir pare top atılarak duyuruldu. İlk hükümetin İsmet Paşa (İnönü) tarafından kurulduğunu ve Meclis Başkanlığı’na Fethi Bey'in seçildiğini biliyorsunuz.”
CUMHURİYET'İMİZİN YÜZ BİRİNCİ YILI TÜRK MİLLETİMİZE KUTLU OLSUN.
NUTUK'TAN GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK