“Adanalı Ziyâ (Hayatı, Edebi Şahsiyeti) ve Şiirleri (Tenkitli Metin)”
Değerli okuyucularım. Afyonkarahisar’a, Afyonkarahisar edebiyatına ve Afyonkarahisar’da yetişmiş ediplere olan saygım ve sevdam adına köşemde bugüne kadar yazdığım altmış yazımda, hatalarını düzeltmeye çalıştığım kitapla ilgili -daha bir bu kadar düzeltilecek hata bulunmakla birlikte- görüşlerime geçen hafta nokta koymuş idim.
Rahman ve Rahim olan Allah’ıma sonsuz hamd ü senalar ederim ki, 20 yılı aşkın bir zamandır; elimizde bir divanı, bir divançesi veya bir şiir defteri bulunmayan Adanalı Ziyâ’nın şiirlerini, Arap harfli ve Latin harfli dergi ve gazetelerle el yazması mecmualardan tespit ederek tenkitli bir metnini hazırlayıp kitap halinde yayımlamak nasip oldu. Afyonkarahisar’ımıza ve Türk edebiyatına hayırlı uğurlu olsun inşallah...
Ziyâ Paşa’nın Keşfettiği XIX. Yüzyıl Heccav ve Filozof Şâiri ADANALI ZİYÂ (Hayatı, Edebi Şahsiyeti) ve ŞİİRLERİ-Tenkitli Metin- (Kurgan Edebiyat, Ankara, Aralık 2020 (XIV+800 sayfa) künyeli kitaptan, okuyucularımız ve bilhassa edebiyat, tarih, felsefe, sosyoloji, psikoloji, hukuk, din ve tasavvuf üzerine çalışan bilim insanları ile üniversitelerimizin yine bu bölümlerinde eğitim gören öğrencilerimiz vatan, millet, cumhuriyet, toplum, halk, hak, hukuk, adalet, akıl, insan, iman, gayret, çalışma, ümit, dost, aşk vb. konularda yapacakları çalışmalarda faydalanabileceklerdir. Bilgi edinilmesi için kitabın “İçindekileri” bölümünü paylaşmak isterim:
BİRİNCİ BÖLÜM
- ADANALI ZİYÂ’NIN HAYATI VE EDEBİ ŞAHSİYETİ
- Adana Yılları (1859-1878)
- Adı, Doğum Tarihi ve Ailesi
2. İstanbul Yılları (1878-1895)
a) Enderun’da ve Tıbbıye’de Eğitim Hayatı
b) Evkaf’ta Memuriyet, Meyhanede İşret Hayatı
c) Tevkif Edilişi ve Bîmârhâne’ye Yatırılışı
ç) Bîmârhâne Hâtıraları
d) Fizan’a Sürgün Edilişi ve Afyonkarahisar Evkafına Görevlendirilişi
3. Afyonkarahisar Yılları (1895-26 Ağustos 1932)
a) Aile ve Ev Hayatı
b) Memuriyet ve Meyhane Hayatı
c) Afyonkarahisar’da Habsedilmesi
ç) Hastalanması, Vefatı ve Kabri
4. Hayatının Devreleri ve Dönüm Noktaları
5. Adanalı Ziyâ’nın Dostları
a) Afyonkarahisar’a Gelmeden Önceki Yıllardaki Dostları
b) Afyonkarahisar’a Geldikten Sonraki Yıllardaki Dostları
c) Afyonkarahisar’da Dostlarıyla Çekilen Resimleri
6. Adanalı Ziyâ’nın Eğitimi ve Eğitim Anlayışı
7. Adanalı Ziyâ İle İlgili Fıkralar ve Anekdotlar
a) Ziya Paşa ile Adanalı Ziya’ya Ait Bir Fıkra
b) Senin Çalımın Kime A Paşam
c) Karahisar-ı Sahip Sancağına Nefy Olunuşu
ç) Adanalı Mistan ve Ziyâ Bey
d) Uçtum Uçtum!
e) Paralar Ayakkabıların İçinde
f) Ben İşitir Sana Söylerim, Sen Görür Bana Söylersin
g) Ciğer Paresi Ciğer Yaresi
h) Ölünüz Güzel Olur
ı)İstersen Gel Ceplerimi Ara!
i) Ziyâ’nın Sarhoşluk Zamanı Bizim Ayık Zamanımızdan Yüksektir
j) İşte İneb İşte Bint-i İneb
k) Soyköpek Olduğumu Bilmiyor!
l) Defol Kerata!
m) Bize Mum Dikeceksin Ha!
n) Siz Bana Bir Kefen Alırsınız Afyon’da Herkes Bana Kefen Alır
o) İki Varıyor Bir Geliyor Yedik
ö) Uşak mı Sandın Sen
p) Burası Oteldir
r) Sallanır Ama Düşmez
B EDEBİ ŞAHSİYETİ
- Adanalı Ziyâ’nın Şâirliği
- Manzum Mektupları
- Gazete ve Dergilerde Neşr Edilen Şiirlerinin Takdim Sözleri
- Kullandığı Vezinler
d) Abdülhak Hamid Tarhan’a Benzerliği
2. Adanalı Ziyâ’nın Nâsirliği
3. Adanalı Ziyâ’nın Heccavlığı
4. Adanalı Ziyâ’nın İnancı ve Tasavvufî Yönü
5. Adanalı Ziyâ’nın Halkçılığı
6. Adanalı Ziyâ’nın Hayatında ve Şiirlerinde Aşk
7. Adanalı Ziyâ’nın Hayatında ve Şiirlerinde Meyhane
a) Hayatında Meyhane
b) Şiirlerinde Meyhane
8. Adanalı Ziyâ’nın Dili ve Üslubu
a) Şiirlerde Geçen Atasözleri ve Deyimler
b) Sade ve Halk Söyleyişleri
c) Şiirlerdeki Ses Tekrarları
9. Adanalı Ziyâ’nın “Mutavassıt” Şâirliği Hakkında
II. ADANALI ZİYÂ’NIN “ŞİİR DEFTERİ”, “EVRÂK-I HAZÂNIM”I, ŞİİRLERİNİN TESPİT EDİLDİĞİ KAYNAKLAR VE ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALAR
- ŞİİR DEFTERİ VE “EVRÂK-I HAZÂNIM”I
- Şiirlerini Paylaşmak İstemeyişi
- Şiir Defterleri
- “Evrâk-ı Hazânım”ı
- ŞİİRLERİNİN TESPİT EDİLDİĞİ KAYNAKLAR
- Arap Harfli Yazma ve Matbu Kaynaklar
- Latin Harfli Matbu Kaynaklar
- ZİYÂ ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALAR
- Kitaplar, Kitap Bölümleri ve Ansiklopedi Maddeleri
- Uluslararası Hakemli Dergilerde ve Bildiri Kitaplarında Yayımlanan Makaleler
- Ulusal ve Uluslararası Sempozyum Bildirileri
- Gazete ve Dergi Yazıları
- ZİYÂ ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALARA ELEŞTİRİYEL BİR BAKIŞ
- Arap harfli El yazması ve Matbu Belgeler
- Ziyâ’yı Yakından Tanıyanların Yazdıkları
- “Ziyâ’yı Yakından Tanıyanların Yazdıkları”nın Tekrarı Durumundaki Yazılar
- Adanalı Ziyâ Hakkında Yapılan Akademik Çalışmalar
- Adanalı Ziyâ Hakkında Hazırlanan Kitaplar
- “Adanalı Ziya ve Eserleri”
- “Adanalı Ziyâ ve Evrâk-ı Hazân”
- “Adanalı Ziyâ Hayatı-Sanatı-Eserleri-Evrâk-ı Hazânım”
ŞİİRLERİ (Tenkitli Metin)
- ARUZ VEZNİYLE YAZILANLAR
- TEVHİD VE MÜNÂCÂT MANZUMELERİ
- MANZUM MEKTUPLAR
- MUSAMMATLAR
D. KIT'ALAR
E. BEYİTLER VE MÜFRETLER
II HECE ÖLÇÜSÜYLE YAZILANLAR
ADANALI ZİYÂ’YA YAZILAN ŞİİRLER VE NAZİRELER
BİBLİYOGRAFYA
SÖZLÜK
DİZİN
BELGELER-FOTOĞRAFLAR
Saygıdeğer okuyucularım. Allah nasip ederse, 2021 yılının ilk haftasından itibaren bu köşemizi “İrfan Sofrası” adı adında yaşatmak ve din, dil, kültür, eğitim, edebiyat, sanat, sosyal hayat, akıl, gönül, çalışma, aşk, disiplin gibi konulardaki düşüncelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum...
Maddi ve manevi sağlığınız bereketli olsun...
